نقد و بررسی فیلم اوپنهایمر؛ داستان یک مرد در برابر تاریخ
کریستوفر نولان، کارگردان محبوب و سازنده آثار درخشان سینمایی، در جدیدترین اثر خود، به سراغ زندگی جی. رابرت اوپنهایمر، فیزیکدان آمریکایی و پدر بمب اتم رفته است.
کارگردانی و نویسندگی فیلم بر عهده کریستوفر نولان بوده که عمدتا بر اساس کتاب بیوگرافی “پرومتئوس آمریکایی” برنده جایزه پولیتزر در سال 2005 نوشته کای برد و مارتین جی شروین نوشته و ساخته شده است.
در این فیلم بازیگران مطرحی نقش آفرینی کرده‌اند. از جمله آنها:
- کیلین مورفی در نقش جی. رابرت اوپنهایمر
- امیلی بلانت در نقش کاترین «کیتی» اوپنهایمر، زیست‌شناس و همسر رابرت اوپنهایمر
- مت دیمون در نقش لسلی گرووز، افسر ارتش آمریکا
- رابرت داونی جونیور در نقش لوئیس استراوز، افسر نیروی دریایی آمریکا
- فلورنس پیو در نقش جین تاتلاک؛ روانپزشک و معشوقه رابرت اوپنهایمر
- جاش هارتنت در نقش ارنست لارنس
- کیسی افلک در نقش بوریس پاش
- رامی ملک در نقش دیوید هیل
- کنت برانا در نقش نیلز بور
- جیسون کلارک در نقش راجر راب
- دیلن آرنولد در نقش فرانک اوپنهایمر
- تام کونتی در نقش آلبرت اینشتین
- جیمز دارسی در نقش پاتریک بلاکت
- دین دی‌هان در نقش کنت نیکولز
- آلدن ارنرایک در نقش دستیار لوئیس اشتراوس در سنا
نقد و بررسی فیلم اوپنهایمر
فیلم داستان رهبر پروژه منهتن را روایت می‌کند که در نهایت موفق به ساخت اولین بمب اتم شدند. یک فیلم حماسی و پرشکوه که به خوبی از پس روایت داستان زندگی یکی از مهم‌ترین شخصیت‌های تاریخ علم برمی‌آید.
کریستوفر نولان، با استفاده از تکنیک‌های بصری خیره‌کننده و بازی‌های درخشان بازیگران، توانسته است فیلمی بسازد که هم سرگرم‌کننده باشد و هم مخاطب را به تفکر وادارد.
یکی از نقاط قوت فیلم، پرداخت شخصیت اوپنهایمر است و نولان به خوبی توانسته است پیچیدگی‌های شخصیت او را به تصویر بکشد. اوپنهایمر مردی است که از یک سو از نبوغ و استعداد خود برای ساخت بمب اتم استفاده می‌کند تا از کشورش در برابر دشمنان محافظت کند، اما از سوی دیگر از عواقب استفاده از این سلاح نیز آگاه است. این تضاد درونی شخصیت اوپنهایمر، یکی از جذاب‌ترین عناصر فیلم است.
نمی‌توان از توانایی و درخشش بازیگر نقش اوپنهایمر، کیلیان مورفی صحبتی نکرد. کیلیان مورفی با چهره‌ای خاص و چشمانی یخی در نهایت مهارت بازیگری، توانسته جدال‌های ذهنی رابرت اوپنهایمر را در چهره‌ای آشفته و نگاهی پریشان نشان دهد و مخاطب را در دو راهی‌ای که خود در آن گیر کرده است، همراه کند. تصویر باورپذیری که مورفی از اوپنهایمر نشان می‌دهد، مخاطب را به تفکر وامی‌دارد که اگر او بود، چه تصمیمی می‌گرفت؟
فیلم اوپنهایمر در زمینه کارگردانی نیز اثری قابل‌توجه است. نولان با استفاده از تکنیک‌های بصری خیره‌کننده، توانسته است فیلمی بسازد که هم از لحاظ زیبایی‌شناسی و هم از لحاظ محتوایی، اثری ماندگار باشد. بسیاری معتقدند این اثر شاهکار نولان است و از آثار بزرگ او مانند تنت، دانکرک و اینتراستلار، فیلم بسیار بهتری است. موضوع بمب اتمی در دنیای امروز و اخبار جنگ‌های مختلف در گوشه و کنار دنیا، موضوع هوشمندانه‌ایست. شاید نولان قصد داشته با این فیلم، نسبت به تکرار تاریخ هشدار بدهد.
یکی از تفسیرهایی که از شخصیت اوپنهایمر ساخته کریستوفر نولان می‌شود، نگاه منجی گونه‌ی نولان به اوپنهایمر است. نگاهی که در فیلم تنت، هر چند کمرنگ، وجود دارد. اوپنهایمر به عنوان دانشمند نابغه‌ای که توانسته با همراهی گروهی از دانشجویانش، بمب اتم را بسازد، به سان عیسی مسیح، مورد خیانت یکی از حواریون خود قرار می‌گیرد. او تلاش می‌کند دنیا را از استفاده مجدد و چندباره از بمب اتم بازدارد. نام پروژه ترینیتی یا تثلیث نیز نشانه‌ای بر این تفسیر است.
در صحنه‌ای که اوپنهایمر در حال سخنرانی برای مردم است، سکوی بسکتبال بالای سر او، تداعی کننده عیسی مصلوب شده است. منجی ساده و بی‌آلایش که به دلیل حسادت و خیانت به صلیب کشیده می‌شود.
فیلم‌نامه قوی نولان به خوبی به تأثیرات پروژه منهتن بر جهان و جنبه‌های علمی آن می‌پردازد و مخاطب را نیز با مفاهیم علمی آن آشنا می‌کند. همچنین، فیلم به خوبی به تأثیرات سیاسی و اجتماعی پروژه منهتن می‌پردازد و نشان می‌دهد که چگونه این پروژه جهان را برای همیشه تغییر داد. فضای سرد و بی‌روح فیلم نیز به القای چالش‌های ذهنی اوپنهایمر کمک می‌کند. فیلم در برخی صحنه‌ها، مانند صحنه آزمایش بمب اتم، با استفاده از جلوه‌های ویژه حرفه‌ای و نزدیک به واقعیت، صحنه‌های هیجان‌انگیزی را خلق می‌کند. همچنین در صحنه سخنرانی اوپنهایمر، سکانس‌های ماندگاری خلق می‌شود که ارزش فیلم را چندین برابر می‌کند.
شاید تنها نقطه ضعف فیلم مدت زمان طولانی آن باشد. فیلم بیش از سه ساعت طول می‌کشد که می‌تواند برای برخی از مخاطبان خسته‌کننده باشد.
ایجاد حس تعلیق با تکنولوژی آی‌مکس
کریستوفر نولان از دوربین‌های آی‌مکس برای فیلمبرداری این فیلم استفاده کرد. او از این دوربین‌ها تقریبا در تمام صحنه‌های فیلم، به جز بخش‌هایی در فضای داخلی، استفاده کرده است. دلیل او وضوح بالا و کیفیت تصویر آنها بود و معتقد است که این دوربین‌ها به او کمک می‌کنند تا تصاویری جذاب و گیرا خلق کند.
در صحنه‌های آزمایش بمب اتم، نولان از دوربین‌های آی مکس برای ایجاد حسی از عظمت و هیجان استفاده کرد. این دوربین‌ها به او کمک کردند تا تصاویری خلق کند که مخاطبان را با صحنه آزمایش بمب اتم غافلگیر کند.
دوربین‌های آی‌مکس از فیلم‌های 70 میلی‌متری استفاده می‌کنند که وضوح بالاتری نسبت به فیلم‌های معمولی 35 میلی‌متری دارند. این موضوع باعث می‌شود تصاویر فیلم‌های آی‌مکس واضح‌تر و با جزئیات بیشتری باشند.
نظر نهایی
فیلم اوپنهایمر به یکی از مهم‌ترین وقایع تاریخ معاصر یعنی ساخت بمب اتم می‌پردازد. این فیلم به مخاطبان کمک می‌کند تا بهتر با این واقعه آشنا شوند و پیامدهای آن را درک کنند. تماشای این فیلم را به ویژه به کسانی که به تاریخ معاصر علاقه‌مند هستند، پیشنهاد می‌کنیم.
سؤالات متداول
فیلم اوپنهایمر چه زمانی اکران شد؟
این فیلم در تاریخ 11 جولای 2023، برای اولین بار به صورت محدود در سینما گرند رکس اکران شد و پس از آن در برخی سینماهای انتخاب شده نیز اکران شد. در نهایت در تاریخ 20 جولای به صورت گسترده در آمریکای شمالی و سینماهای مجهز به نمایش آی_مکس اکران شد.
فیلم اوپنهایمر چه امتیازی از مخاطبان دریافت کرده است؟
این فیلم امتیاز بالایی از تماشاگران دریافت کرده است. در سایت Rotten Tomatoes 93% و در سایت Metacritic 89% مورد رضایت مخاطبان بوده است. در سایت IMDb نیز امتیاز 8.4 را کسب کرده است.
