فیلمهای متافیزیکی، فیلمهایی هستند که به موضوعاتی مانند ماهیت واقعیت، هویت، ذهن، آگاهی و وجود میپردازند. این فیلمها اغلب مفاهیم فلسفی و علمی پیچیده را به تصویر میکشند و باعث تأمل و پرسشگری در مخاطب شوند. در هر ژانر سینمایی میتوان فیلم متافیزیکی یافت، مانند فیلمهای ترسناک، علمی تخیلی و درام.
تماشای این فیلمها تجربهای جذاب و چالش برانگیز برای بینندگان است که میتواند آنها را به تفکر درباره موضوعات عمیق و پیچیدهای که اغلب در زندگی روزمره از آنها غافل میشویم، وادار کند.
در دهههای اخیر، فیلمهای متافیزیکی محبوبیت بیشتری پیدا کردهاند. این امر به دلیل عوامل مختلفی مانند پیشرفتهای تکنولوژیکی در سینما، افزایش علاقه به موضوعات ماوراءالطبیعه، و ظهور کارگردانان و فیلمنامهنویسان خلاقی است که علاقهمند به جستجو و نمایش موضوعات متافیزیکی هستند. اکثر این فیلمها مخاطبان خاص خود را دارند و ممکن است برای همه قابل درک نباشند. زیرا دارای ساختار پیچیده هستند و از مفاهیم و استعارههای ظریف استفاده میکنند.
بهترین فیلمهای متافیزیکی
فیلمهای متافیزیکی میتوانند در دیدگاه افراد نسبت به جهان و جایگاه خود در آن تاثیر بگذارند. غالب این دسته از فیلمها با مفاهیم فلسفی و عرفانی سر و کار دارند و به دنبال پرسشهایی نظیر «واقعیت چیست؟»، «آیا زندگی پس از مرگ وجود دارد؟» و «من کیستم؟» هستند. در ادامه با بهترین فیلمهای متافیزیکی آشنا میشویم.

The Fountain
- کارگردان: دارن آرونوفسکی
- نویسنده: دارن آرونوفسکی و آری هندل
- تاریخ انتشار: ۲۰۰۶
- امتیاز سایت IMDB: 7.2
- بازیگران: هیو جکمن، ریچل وایس، ماریون کوتیار و شان پن
در این فیلم سه داستان موازی روایت میشوند که در پایان فیلم به همدیگر مرتبط میشوند. در داستان اول، توماس (هیو جکمن) یک شوالیه قرون وسطایی است که به دنبال درخت زندگی برای نجات ملکه ایزابل (ماریون کوتیار) است که به سرطان مبتلا شده است. در داستان دوم، تام کرئو (هیو جکمن) یک دانشمند مدرن است که به دنبال راهی برای درمان سرطان همسرش ایزابلا (ریچل وایس) است. در داستان سوم، تام یک فضانورد است که به دنبال یک گیاه رمزآلود در یک دنیای آینده است.
فیلم The Fountain یک فیلم پیچیده و معنادار است که به موضوعاتی چون عشق، مرگ، و جاودانگی میپردازد و موسیقی متن آن توسط کلینت منسل ساخته شده است.

The Skin I Live In
- کارگردان: پدرو آلمودوار
- نویسنده: پدرو آلمودوار
- تاریخ انتشار: ۲۰۱۱
- امتیاز سایت IMDB: 7.6
- بازیگران: آنتونیو باندراس، ماریلیا شلی، النا آنایا
The Skin I Live In یک فیلم درام اسپانیایی است که بر اساس رمان میگل به قلم تیری ژونکت محصول ۱۹۸۴ ساخته شدهاست. این فیلم ابتدا به زبان فرانسوی و سپس به زبان انگلیسی تحت عنوان تارانتولا منتشر شد.
داستان فیلم در مورد رابرت لدگارد (آنتونیو باندراس)، یک جراح پلاستیک با استعداد است که همسرش، آنا (ماریلیا شلی)، در یک تصادف رانندگی سوخته و صورتش از بین رفته است. رابرت سالها برای ساخت پوستی مصنوعی که بتواند آنا را درمان کند، تلاش میکند. بالاخره او موفق میشود پوستی بسازد که به طور کامل زخمها و سوختگیها را ترمیم کند.
The Tree of Life
- کارگردان: ترنس مالیک
- نویسنده: ترنس مالیک
- تاریخ انتشار: ۲۰۱۱
- امتیاز سایت IMDB: 6.8
- بازیگران: برد پیت، شان پن، جسیکا چستین و بیل موری
در این فیلم سه داستان موازی روایت میشوند:
داستان اول زندگی پسر بزرگ خانواده را در دهه ۱۹۵۰ نشان میدهد. او پسری کنجکاو و خلاق است که با پدرش رابطهای پیچیده دارد.
داستان دوم به خلقت جهان و تکامل زندگی میپردازد. این داستان از تصاویر خیرهکنندهای از انفجار بزرگ، تشکیل زمین و ظهور حیات استفاده میکند.
داستان سوم به زندگی پسرک در بزرگسالی میپردازد. او اکنون یک مرد میانسال است که با بحران وجودی دست و پنجه نرم میکند.
این سه داستان مرتبط، به بررسی موضوعاتی چون معنای زندگی، زیبایی و تاریکی جهان و رابطه انسان با خدا میپردازند.
درخت زندگی یک فیلم پیچیده و چند لایه است که میتوان آن را به روشهای مختلف تفسیر کرد. برخی از منتقدان معتقدند که این فیلم در قالب جستجوی مذهبی، به دنبال پاسخ به سؤالات بنیادی در مورد جهان و جایگاه انسان در آن است. برخی دیگر معتقدند که این فیلم یک جستجوی فلسفی است که به دنبال درک ماهیت واقعیت و معنای زندگی است.
موسیقی متن فیلم اثر الکساندر دسپلا است. این فیلم با نقدهای مثبتی روبرو شده و برنده جایزه نخل طلا در جشنواره فیلم کن شد.

Stalker
- کارگردان: آندری تارکوفسکی
- نویسنده: بوریس و آرکادی استروگاتسکی، آندری تارکوفسکی
- تاریخ انتشار: ۱۹۷۹
- امتیاز سایت IMDB: 8.1
- بازیگران: آلکسی لئونوف، آدام کشینسکی و نیکولای گرادیسلاو
استاکر یک فیلم درام علمی تخیلی است که در واقع اقتباسی آزاد از رمان گردش کنار جاده اثر برادران استروگاتسکی است.
داستان فیلم در آیندهای پسا آخرالزمانی اتفاق میافتد. در منطقهای ممنوعه و پر از خطرات و ناشناختهها، محلی وجود دارد که گفته میشود آرزوهای قلبی هر فردی را برآورده میکند. یک استاکر، یک راهنما که به طور غیرقانونی افراد را به منطقه میبرد، به همراه یک نویسنده و یک دانشمند به منطقه میروند تا آرزوهای خود را برآورده کنند.

The Science of Sleep
- کارگردان: میشل گوندری
- نویسنده: میشل گوندری
- تاریخ انتشار: ۲۰۰۶
- امتیاز سایت IMDB:7.2
- بازیگران: گائل گارسیا برنال، شارلوت گینزبورگ، میو-میو و آلن چابات
The Science of Sleepیک فیلم کمدی علمی تخیلی سوررئالیستی است.
داستان فیلم درباره استفان میروکس (گائل گارسیا برنال) یک مرد جوان خجالتی است که بعد از مرگ پدرش از مکزیک به پاریس نقل مکان میکند تا نزدیک مادرش باشد.
استفان به دلیل فانتزیهای سرزنده و گاهی آزاردهندهاش که دائماً دنیای رویاهایش را به دنیای بیداریاش سرازیر میکند، در محل کار خود، یک شرکت کپیبرداری کوچک، با مشکل مواجه میشود. با این حال، ناامیدی او زمانی که با همسایه جدیدش، استفانی (شارلوت گینزبورگ) و دوستش، زویی (میو-میو) آشنا می شود، تحت الشعاع قرار میگیرد.
The Science of Sleep یک فیلم زیبا و پر احساس است که به موضوعاتی چون عشق، رویا و واقعیت میپردازد و موسیقی متن آن توسط میک جوی ساخته شده است.

Advantageous
- کارگردان: جنیفر پانگ
- نویسنده: پانگ و مری کینگ
- تاریخ انتشار: ۲۰۱۵
- امتیاز سایت IMDB: 6.1
- بازیگران: جکلین کیم، جیمز اوربانیاک، فریا آدامز، کن جیونگ، جنیفر ایلی و سامانتا کیم
Advantageous یک فیلم درام علمی تخیلی آمریکایی است.
داستان فیلم در آیندهای نزدیک اتفاق میافتد. Gwen Koh یک زن مطلقه آسیایی آمریکایی است که به عنوان یک سخنران انگیزشی کار میکند. او برای تأمین هزینه تحصیل دخترش، Mai، تصمیم میگیرد یک جراحی پلاستیک انجام دهد تا جوانتر به نظر برسد.
جراحی موفقیت آمیز است و Gwen توجه بیشتری از مردان و زنان میگیرد. همچنین شروع به پیشرفت در حرفه خود میکند. در همین حال متوجه میشود که جراحی پیامدهای غیرمنتظرهای دارد.

Enter the Void
- کارگردان: گسپار نوئه
- نویسنده: گسپار نوئه
- تاریخ انتشار: ۲۰۰۹
- امتیاز سایت IMDB: 7.2
- بازیگران: Nathaniel Brown، Paz de la Huerta و Cyril Roy
Enter the Void یک فیلم درام روانشناختی علمی تخیلی است. داستان فیلم درباره نیل، یک قاچاقچی مواد مخدر آمریکایی است که در توکیو زندگی میکند. نیل در یک معامله مواد مخدر کشته میشود، اما روح او طی سفری، به دنیای پس از مرگ میرود.
Enter the Voidیک فیلم تجربی و تکان دهنده است که با استفاده از جلوههای ویژه پیشرفته، به موضوعاتی چون مرگ، زندگی پس از مرگ و ماهیت واقعیت میپردازد.

Upstream Color
- کارگردان: شین کاروث
- نویسنده: شین کاروث
- تاریخ انتشار: ۲۰۱۳
- امتیاز سایت IMDB: 6.5
- بازیگران: سارا پلسون، ریچارد جنکینز و وینسنت ماچت
Upstream Color یک فیلم درام علمی تخیلی آمریکایی است. داستان فیلم درباره دو شخصیت به نامهای Kris و Jeff است که هر دو به طور غیرمنتظرهای تحت تأثیر یک انگل مرموز قرار میگیرند. این انگل باعث میشود که Kris به اعتیاد شدید به مواد مخدر دچار شود و Jeff به یک شخصیت پرخاشگر و بیثبات تبدیل شود.

Eureka
- کارگردان: شینجی آئویاما
- نویسنده: شینجی آئویاما
- تاریخ انتشار: 2000
- امتیاز سایت IMDB: 7.7
- بازیگران:کوجی یاکوشو، آئویی میازاکی
Eureka یک فیلم درام ژاپنی که در جشنواره فیلم کن 2000 به نمایش درآمد و جایزه دوربین طلایی را برای بهترین فیلم اول یا دوم کارگردان به دست آورد. این فیلم، یک فیلم درام قدرتمند و تأثیرگذار است که به موضوع آسیبهای روانی پس از یک تجربه تروماتیک میپردازد.
داستان فیلم درباره سه بازمانده از یک آدم ربایی اتوبوس در ژاپن است. این سه نفر یک برادر و خواهر نوجوان به نامهای Naoki و Kōzō و یک راننده اتوبوس به نام Matoko هستند. آنها پس از این تجربه هولناک، دچار آسیبهای روانی شدهاند و تلاش میکنند تا با آن کنار بیایند. این سه نفر تصمیم میگیرند که در یک سفر جادهای به شمال ژاپن بروند. آنها امیدوارند که در طول این سفر، بتوانند به آرامش برسند و با گذشته خود کنار بیایند. در طول سفر، این سه نفر با چالشهای مختلفی روبرو میشوند. آنها با خاطرات و کابوسهای خود دست و پنجه نرم میکنند و باید یاد بگیرند که چگونه با آسیبهای روانی خود کنار بیایند.

2001: A Space Odyssey
- کارگردان: استنلی کوبریک
- نویسنده: استنلی کوبریک
- تاریخ انتشار: ۱۹۶۸
- امتیاز سایت IMDB: 8.3
بازیگران: کیر دولی، گری لاکوود، ویلیام سیلوستر، داگلاس رین و تری داگن
ادیسه فضایی ۲۰۰۱ فیلمی علمی تخیلی و حماسی محصول آمریکا و بریتانیا است که بر اساس رمانی به همین نام نوشته آرتور سی. کلارک ساخته شدهاست.
در این فیلم داستان چند رویارویی بین بشر و یک تکسنگ (مونولیت) سیاه اسرارآمیز روایت میشود که به نظر میرسد در تکامل انسان تاثیر داشته و در طی سفر به سیاره مشتری، از سوی موجودات فرازمینی مورد استفاده قرار میگیرد.
فیلم با یک سکانس طولانی و بدون دیالوگ آغاز میشود که در آن گروهی از شامپانزهها با یک مونولیت سیاه مواجه میشوند. این مونولیت باعث میشود که شامپانزهها به انسانهای اولیه تبدیل شوند.
در زمان حال، فضاپیمای آپولو ۱۱ به ماه میرود و در آنجا یک مونولیت سیاه دیگر را کشف میکند. این مونولیت پیامی از سوی موجودات فرازمینی است که انسانها را به سیاره مشتری فرا میخواند.
فضاپیمای آپولو ۱۴ به سیاره مشتری میرود و در آنجا با یک موجود فرازمینی بزرگ و بیشکل مواجه میشود. این موجود انسانها را به یک سفر روحانی میبرد که در آن انسانها به ماهیت وجودی خود پی میبرند.
فیلم با یک صحنه طولانی و بدون دیالوگ پایان مییابد که در آن انسانها به موجودات فرازمینی تبدیل میشوند.
۲۰۰۱: ادیسه فضایی یکی از تأثیرگذارترین و مهمترین فیلمهای علمی تخیلی تاریخ سینما است. این فیلم به دلیل جلوههای ویژهی پیشرفته در زمان خود، فیلمبرداری خیرهکننده و موسیقی حماسی، مورد تحسین منتقدان و مخاطبان قرار گرفت.

Mr. Nobody
- کارگردان: ژاکو وان دورمال
- نویسنده: ژاکو وان دورمال
- تاریخ انتشار: ۲۰۰۹
- امتیاز سایت IMDB: 7.7
- بازیگران: جرد لتو، توبی رگبو، سارا پلی، دیانه کروگر، ریس ایفانز و جونو تیمپل
فیلم Mr. Nobody (آقای هیچکس) فیلمی در ژانر درام و علمی-تخیلی است. در این فیلم زندگی یک مرد ۱۱۸ سالهای با نام «نیمو نوبادی» روایت میشود که آخرین انسان فانی کره زمین است.
داستان فیلم در سال ۲۰۹۲ روایت میشود، زمانی که انسانها به جاودانگی رسیدهاند. نیمو نوبادی، آخرین انسان فانی روی کره زمین، در آستانه مرگ قرار دارد و در حال مرور زندگی خود است. او به یاد میآورد که در سال ۱۹۹۲، در سن ۱۱۸ سالگی، در یک ایستگاه قطار ایستاده بود و باید تصمیم میگرفت که با کدام یک از سه زن زندگی خود را ادامه دهد. هر یک از این زنان، زندگی متفاوتی را برای نیمو رقم میزدند.
این فیلم با روایتی غیرخطی، داستان زندگی نیمو نوبادی را به صورت چندگانه روایت میکند. در هر یک از این روایتها، نیمو با یکی از سه زن زندگی خود ازدواج میکند و زندگی متفاوتی را تجربه میکند. در نهایت، مخاطب باید تصمیم بگیرد که کدام یک از این روایتها، زندگی واقعی نیمو است.
فیلمی پر از ایدههای فلسفی و علمی-تخیلی که به موضوعاتی مانند آزادی انتخاب، معنای زندگی و جاودانگی میپردازد. همچنین این سوال را مطرح میکند که آیا واقعیت آن چیزی است که ما میبینیم یا چیزی متفاوت است.
فیلم Mr. Nobody فیلمی چالشبرانگیز و تاملبرانگیز است که میتواند مخاطب را به فکر فرو ببرد. فیلم به خوبی توانسته است ایدههای فلسفی خود را به تصویر بکشد و مخاطب را با خود همراه کند.

The Double Life of Veronique
- کارگردان: کریستوف کیشلوفسکی
- نویسنده: کریستوف کیشلوفسکی
- تاریخ انتشار: ۱۹۹۱
- امتیاز سایت IMDB: 7.7
- بازیگران: ایرن ژاکوب، گیوم دو تونکدک، الکساندر باردینی، ووادیسواف کووالسکی و کالینا یندروشیک
فیلم “زندگی دوگانه ورونیکا” فیلمی درام و فانتزی است. داستان فیلم حول دو زن به نام ورونیکا میچرخد که یکی در لهستان و دیگری در فرانسه زندگی میکنند. این دو زن هیچگاه یکدیگر را ملاقات نمیکنند، اما زندگی آنها به طرز مرموزی به هم پیوند خورده است.
ورونیکای لهستانی (با بازی ایرن ژاکوب) یک دانشجوی موسیقی است که آرزوی تبدیل شدن به یک خواننده اپرا را دارد. او در حین تحصیل در مدرسه موسیقی دچار بیماری میشود و در نهایت در حین اجرای صحنهای میمیرد. ورونیکای فرانسوی (همچنین با بازی ایرن ژاکوب) یک معلم مدرسه است که به طور تصادفی از مرگ ورونیکای لهستانی مطلع میشود. او با دیدن عکس ورونیکای لهستانی، احساس میکند که او را از قبل میشناسد.
در ادامه فیلم، ورونیکای فرانسوی با دیدن چیزهایی که ورونیکای لهستانی تجربه کرده است، متوجه میشود که این دو زن به شکلی مرموز به هم پیوند خوردهاند. آنها هر دو علاقهمند به موسیقی هستند، هر دو دارای استعدادی ذاتی در زمینه موسیقی هستند، و هر دو در سن ۲۳ سالگی میمیرند.
فیلم “زندگی دوگانه ورونیکا” با استفاده از تصاویر نمادین و موسیقی متن زیبا، به بررسی مفاهیم هویت، عشق، مرگ، و ارتباط بین دو نفر میپردازد. این فیلم یکی از آثار ماندگار کریستوف کیشلوفسکی است که با استقبال منتقدان و مخاطبان روبرو شد.
سؤالات متداول
فیلمهای متافیزیکی در چه ژانرهایی ساخته میشوند؟
در ژانرهای مختلف سینمایی مانند ترسناک، درام و علمی تخیلی فیلمهای متافیزیکی ساخته میشوند تا مفاهیم عمیق انسانی بیان شوند.
دلیل استقبال مخاطبان از فیلمهای متافیزیکی چیست؟
به دلیل پیشرفت تکنولوژیهای مورد استفاده در سینما، فیلمهای متافیزیکی کیفیت بالایی پیدا کردهاند و ظهور و فعالیت نویسندگان و کارگردانان خلاق نیز باعث شده محتوای ارائه شده در فیلمها جذاب شود.
منابع